CERN - LHC 2008

Posted: Wed Sep 10, 2008 10:04 am

Sitede bu kadar ilgi gÃƒÂ¶rÃƒÂ¼nce deneyler hakkÃ„Â±nda kÃ„Â±saca bir Ã…?eyler yazayÃ„Â±m dedim.

Avrupa ParÃƒÂ§acÃ„Â±k FiziÃ„?i LaboratuvarÃ„Â± (CERN)'nda bulunan LHC (BÃƒÂ¼yÃƒÂ¼k Hadron Ãƒ?arpÃ„Â±Ã…?tÃ„Â±rÃ„Â±cÃ„Â±sÃ„Â±) yerin 100 m altÃ„Â±nda 27 km'lik bir parÃƒÂ§acÃ„Â±k hÃ„Â±zlandÃ„Â±rÃ„Â±cÃ„Â±sÃ„Â±dÃ„Â±r ve dÃƒÂ¼nyadaki en bÃƒÂ¼yÃƒÂ¼k makinedir. LHC'de proton-proton (p:7 TeV-p:7 TeV) ÃƒÂ§arpÃ„Â±Ã…?masÃ„Â± gerÃƒÂ§ekleÃ…?tirilerek protonun iÃƒÂ§ yapÃ„Â±sÃ„Â±nÃ„Â± daha detaylÃ„Â± inceleme imkanÃ„Â± bulunacak. Proton demetleri LHC'yi oluÃ…?turan 9300 sÃƒÂ¼periletken mÃ„Â±knatÃ„Â±sla hÃ„Â±zlandÃ„Â±rÃ„Â±larak Ã„Â±Ã…?Ã„Â±k hÃ„Â±zÃ„Â±nÃ„Â±n % 99.99 'u oranÃ„Â±nda bir hÃ„Â±zla saniyede 11.245 kez dÃƒÂ¶necek ve saniyede 600 milyon ÃƒÂ§arpÃ„Â±Ã…?ma meydana gelecek.

Bu ÃƒÂ§arpÃ„Â±Ã…?ma ile sÃ„Â±caklÃ„Â±k 1016 K iken Big Bang sonrasÃ„Â± 10^-12 saniyede evrende egemen olan durumlar tekrar yaratÃ„Â±lacaktÃ„Â±r. Bunun yanÃ„Â± sÃ„Â±ra temel parÃƒÂ§acÃ„Â±klarÃ„Â±n kÃƒÂ¼tle kazanma mekanizmalarÃ„Â±nÃ„Â± aÃƒÂ§Ã„Â±klayabilecek olan Higgs bozonunun ve sÃƒÂ¼persimetrik parÃƒÂ§acÃ„Â±klarÃ„Â±n bulunmasÃ„Â± hedeflenmektedir.

LHC'de ALICE, ATLAS, CMS, TOTEM, LHCb ve LHCf deneyleri yapÃ„Â±lacaktÃ„Â±r. Bunlar LHC ÃƒÂ¼zerindeki dedektÃƒÂ¶rler olup ÃƒÂ§arpÃ„Â±Ã…?malar bu dedektÃƒÂ¶rlerin iÃƒÂ§inde olacak.

Bu dedektÃƒÂ¶rlerden 15 petabyte (15 milyon gigabyte) veri alÃ„Â±nacak.

Bu proje TÃƒÂ¼rkiye de dahil hemen hemen dÃƒÂ¼nyanÃ„Â±n bÃƒÂ¼tÃƒÂ¼n yÃƒÂ¼ksek enerji ve parÃƒÂ§acÃ„Â±k fiziÃ„?i gruplarÃ„Â±nÃ„Â± iÃƒÂ§inde toplamÃ„Â±Ã…?tÃ„Â±r.

Bu da protonlarÃ„Â±n nasÃ„Â±l ÃƒÂ§arpÃ„Â±Ã…?tÃ„Â±rÃ„Â±lacaÃ„?Ã„Â± hakkÃ„Â±nda CERN tarafÃ„Â±ndan yayÃ„Â±nlanan animasyon:

http://cdsweb.cern.ch/record/1125472/

KullanÃ„Â±cÃ„Â± Joined: May 21, 2007 Posts: 6687

.

Google da konuyu bÃƒÂ¶yle iÃ…?aret etmiÃ…?. Very Happy

.

Posted: Wed Sep 10, 2008 9:48 pm

Eheh, evet gÃƒÂ¶rdÃƒÂ¼m, ÃƒÂ§ok hoÃ…? yapmÃ„Â±Ã…?lar Very Happy

UmarÃ„Â±m ÃƒÂ§ok ilginÃƒÂ§ bilgiler elde eder bilim adamlarÃ„Â±, merakla takip ediyorum olaylarÃ„Â±.

KullanÃ„Â±cÃ„Â± Joined: May 21, 2007 Posts: 6687

.
Bunu yaptÃ„Â±lar ama bir deney yapÃ„Â±p bitirmeyecekler herhÃƒÂ¢lde deÃ„?il mi? Yani o kadar masraf olmuÃ…?; dÃƒÂ¼Ã…?ÃƒÂ¼nsenize bakÃ„Â±p Ã…?ÃƒÂ¶yle diyorlar: "yok arkadaÃ…?lar, gÃƒÂ¶recek biÃ…?i yokmuÃ…?!" filan. Mr. Green

.

Posted: Wed Sep 10, 2008 11:51 pm

Ben 20 yÃ„Â±l gibi bir sÃƒÂ¼re devam edicek diye duydum bir ÃƒÂ¶Ã„?retmenden. Ama o kadar uzun sÃƒÂ¼receÃ„?ini sanmÃ„Â±yorum.

Posted: Thu Sep 11, 2008 1:59 am

Tabii ki bir anda yapÃ„Â±p bitirilecek bir Ã…?ey deÃ„?il. BugÃƒÂ¼n yapÃ„Â±lan sadece protonlarÃ„Â±n ana hÃ„Â±zlandÃ„Â±rÃ„Â±cÃ„Â±ya taÃ…?Ã„Â±nÃ„Â±p dÃƒÂ¶ndÃƒÂ¼rÃƒÂ¼lmesiydi. Ãƒ?ok sayÃ„Â±da deney yapÃ„Â±lacak daha. Elde edilen verilerin analizleri bile 15 yÃ„Â±l gibi bir sÃƒÂ¼re alacak. En azÃ„Â±ndan birkaÃƒÂ§ ay hiÃƒÂ§bir Ã…?ey beklememek lazÃ„Â±m. AsÃ„Â±l Ã…?eyler o zaman olacak.

Posted: Thu Sep 11, 2008 9:28 am

Ã„Â°lk proton demetinin ATLAS dedektÃƒÂ¶rÃƒÂ¼nden geÃƒÂ§erken oluÃ…?turduÃ„?u olaylarÃ„Â± asaÃ„?Ã„Â±daki linkte bulabilirsiniz.

http://atlas.web.cern.ch/Atlas/GROUPS/OPERATIONS/prodSys/atlasoracleadmin/10Sep2008/beam/index.php

Posted: Fri Sep 12, 2008 12:26 am

Ãƒ?ok bilimsel oldu bu resimler, anlamadÃ„Â±m. Ã„Â°lgi alanÃ„Â±na girdiÃ„?ine gÃƒÂ¶re, zahmet olmazsa aÃƒÂ§Ã„Â±klayabilir misin acaba resimlerde ne oluyor, ne bitiyor diye?

Posted: Fri Sep 12, 2008 5:36 am

Birinci ve ikinci proton demetlerinin izleri onlar. DedektÃƒÂ¶rÃƒÂ¼n hangi kÃ„Â±smÃ„Â±na saÃƒÂ§Ã„Â±ldÃ„Â±klarÃ„Â±nÃ„Â±, hangi aÃ…?amalarda data alÃ„Â±ndÃ„Â±Ã„?Ã„Â±nÃ„Â± ve hangi enerji skalasÃ„Â±nda olduklarÃ„Â±nÃ„Â± gÃƒÂ¶steriyor.